الکسی دو توکویل با نام کامل الکسی شارل آنری موریس کلرل دو توکویل (به فرانسوی: Alexis Charles-Henri-Maurice Clérel de Tocqueville) (زاده ۲۹ ژوئیه ۱۸۰۵ در پاریس، فرانسه - درگذشته ۱۶ آوریل ۱۸۵۹ در کَن) یکی از مهمترین متفکران قرن نوزدهم فرانسه است.

وی تاریخ‌دان، حقوق‌دان، فیلسوف، سیاست‌مدار و یکی از موسسین جامعه‌شناسی و علم سیاست امروزی بوده است. گرچه او هم‌عصر دوره جامعه شناسان موسس بوده و به تحقیق و بررسی بدیع در مورد اتفاقات بزرگ غرب پرداخته است، اما کمتر او را به عنوان جامعه‌شناس معرفی کرده‌اند. یکی از مسائل اصلی مورد توجه او «دموکراسی» و «آزادی» در فرانسه بعد از انقلاب و آمریکا است که در دو کتاب مهم وی انقلاب فرانسه و رژیم پیش از آن و دو جلد تحلیل دموکراسی در آمریکا بررسی شده است.

برخی از اندیشمندان، دو جریان اصلی نیمه اول قرن نوزدهم را «لیبرالیسم سیاسی توکویل» در مقابل «مارکسیسم» می‌دانند. توکویل زود درگذشت و اندیشه‌اش ناشناخته ماند اما در سال‌های اخیر شاهد بازگشت به او هستیم. جامعه‌شناس برجسته‌ای چون ریمون آرون در کتابش با عنوان مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی بسیار از توکویل یاد کرده، او را از بنیان‌گذاران علم جامعه‌شناسی دانسته، و وی را در کنار متفکرانی چون ارسطو، مونتسکیو، مارکس، وبر، دورکیم و پاره‌تو قرارداده است. از نظر او توکویل بیشتر ادامه‌دهندهٔ مونتسکیو است تا جامعه‌شناسان کلاسیک. ریمون بودِن، از دیگر جامعه‌شناسان صاحب نفوذ معاصر، نیز معتقد است روندهایی که توکویل در صد و هفتاد سال پیش تشخیص داده هنوز از روندهای جدی جامعه کنونی ماست. توکویل در ایران، همچنین در سالهای پس از دهه ۱۳۷۰، مورد توجه جامعه‌شناسان نسل اخیر قرار گرفته است.