«امثال و حکم» اثر على اکبر دهخدا، به موضوع ضرب المثل‏‌ها و حکمت‏هاى ادب فارسى است. زمانى که دهخدا به تدوین لغت‏نامه خود پرداخت یادداشت‏هاى «امثال و حکم» را نیز در لغت‏نامه وارد کرده بود و اعتماد الدوله قراگزلو وزیر معارف وقت از ایشان درخواست کرد که «امثال و حکم» را از یادداشت‏‌ها مجزا کند و جداگانه منتشر سازد، وى نیز موافقت کرد و یادداشت‏‌هاى خود که حاوى مثل، حکمت، اصطلاح و حتى اخبار و احادیث بود را به‏ طور جداگانه منتشر نمود.