ناکجا در تلگرام
توییتر ناکجا را دنبال کنید!
فروشگاه کتاب ناکجا در پاریس
زین العابدین رهنما

 

زین العابدین رهنما

نویسنده
متولد: ۱۲۷۳ عراق
  • زندگینامه
  • آثار در ناکجا
  • نظرات شما

  • زندگینامه

    زين‏العابدين رهنما فرزند شيخ العراقين، روحانى ايرانى مقيم عراق، در سال 1273 خورشيدى در عراق به دنيا آمد و در همان جا به تحصيل در رشته فقه اسلامى، حكمت و اصول پرداخت.

    زين‏العابدين همزمان با بعضى از روزنامه نويسان بعدى ايران، مانند على دشتى و عباس خليلى در جوانى از عراق به ايران بازگشت. بعد از برچيده شدن بساط محمد عليشاه و فرار او از ايران و استقرار مشروطيت، زين‏العابدين به كار روزنامه نگارى پرداختند.

    او در سال 1299 به انتشار روزنامه «راهنما» و مجله «راهنما» پرداخت . بعدها نام خانوادگى خود را از اين روزنامه و مجله گرفت، در حالى كه در آغاز نام خانوادگى شيخ‏العراقين زاده را براى خود انتخاب كرده بود.

    رهنما در كنار روزنامه ‏نگارى شغل ‏هاى دولتى را نيز از ياد نبرد

    . اول كارش را با استخدام در اداره انتشارات و انطباعات وزارت معارف شروع كرد، ولى بعد با نزديك شدن به سردار سپه، نخست وزير آن زمان و پادشاه بعدى، به وكالت مجلس، به معاونت وزارت راه، به معاونت رئيس الوزراء و نمايندگى دولت در مجلس شوراى ملى رسيد.

    با ناكامى مجله و روزنامه راهنما، زين العابدين راهنما به تدريج توانست «ايران» را به صورت يكى از معتبرترين روزنامه‏ هاى كشور درآورد.

    بعد از آن‏كه سردار سپه به سلطنت رسيد، از تعداد روزنامه‏ ها كاسته شد. روزنامه «اطلاعات» به عنوان تنها روزنامه عصر با رعايت اصولى كه شرايط حكومت جديد ايجاب مى‏كرد رو به پيشرفت بود. صبح ها هم به جاى آن همه روزنامه سياسى انتقادى سابق فقط دو سه روزنامه بى‏ضرر و كم خطر منتشر مى‏شد. «ايران» يكى از آنها بود.

    زين‏العابدين رهنما تا سال 1314 گاهى در دولت، زمانى در مجلس و مدتى هم فقط در روزنامه‏اش سرگرم كار بود تا آنكه سرانجام نوبت او هم فرا رسيد. رضا شاه به خاطر نارضايتى از طرز كار رهنما، روزنامه «ايران» را از او گرفت و به مجيد موقر مدير مجله‏ هاى «مهر» و «مهرگان» واگذار كرد. خود رهنما هم به لبنان تبعيد شد. اما به خاطر روابط خوب گذشته دستور داد دقت شود در مورد روزنامه حقى از رهنما زايل نشود. با اين دستور مقرر شد چاپخانه ‏اش را ارزيابى كنند و مجيد موقر بهاى آن را همراه با اجاره ماهانه دفتر كار و اسباب اثاث روزنامه براى رهنما به لبنان بفرستد.

    رضاشاه با وجود سختگيرى‏هايى كه در مورد خروج ارز ـ به اصطلاح آن زمان اشعار ـ از كشور داشت دستور داد مطالبات رهنما همه ماهه به صورت ارز برايش فرستاده شود. رهنما در لبنان با اميرعباس هويدا، آشنا شد و هويداى جوان خيلى زود توانست خود را در دل سفير پير جا كند...

    زين‏العابدين رهنما زودتر از موعدى كه مى ‏بايست دوران خدمتش در فرانسه تمام شود به ايران فرا خوانده شد. در تهران شايعات زيادى درباره كارهاى كاركنان سفارت ايران در پاريس بر سر زبان ها بود و مطبوعات افرادى را با اسم و رسم متهم مى ‏كردند كه با استفاده از مصونيت سياسى در معاملات بازار سياه كه پس از خاتمه جنگ در فرانسه رونق پيدا كرده بود دست دارند. در بازگشت به تهران، زين‏العابدين رهنما روزنامه نگارى را به كلى كنار گذاشت و سعى كرد به جاى آنكه خودش روزنامه منتشر كند، با روزنامه‏ نويس‏ها روابط دوستانه برقرار سازد و تا بعد از انقلاب اسلامى به اين امر پرداخت.

    وى همچنين در دوره پنجم از تبريز و در دوره‏هاى هشتم و نهم از رى پست نمايندگى مجلس شوراى ملى را تصاحب كرد. اچ. جى. سى مور H.J.Seymourدر گزارش محرمانه خود به اين مأموريت بيشتر اهميت مى ‏دهد سپس از ترقيات رهنما در پست‏هاى سياسى و دولتى او سخن مى‏گويد . رهنما در دوره‏هاى 5 و 6 و 7 و 8 و 9 به نمايندگى مجلس تعيين مى‏شود و به عضويت مجلس مؤسسان اول كه رأى به انقراض سلسله قاجار مى‏دهد درمى ‏آيد. وي در كابينه ‏هاى زير شركت جست : در سال 1305 خ (1926 م.) معاون وزارت فوائد عامه. در سال 1305 خ(آوريل 1926) معاون وزارت كشور. در كابينه مخبرالسلطنه هدايت (11 خرداد 1306) معاون نخست‏وزير. در كابينه على سهيلى (11 فروردين 1322) معاون پارلمانى رئيس اداره كل تبليغات مدتى نيز وزير مختار ايران در پاريس ‏بود.  

    رهنما در سال 1306 خ. عمامه خود را با كلاه عوض كرد. در دوره رضاشاه پس از شركت در كابينه‏هاى دولتى به كار مطبوعات ‏پرداخت و براى انتظام بيشتر كار روزنامه‏ نگارى چاپخانه ميخريد و به تهران مى ‏آورد. به نوشته مأمورين ساواك رهنما مردى جاه ‏طلب است و اين جاه ‏طلبى او را به سياست و مشاغل سياسى كشانده و به همين جهت از لباس روحانيت بيرون آمد. او مرد زيرك و باهوشي است در روزنامه‏نگارى داراى دقت و وسواس و سليقه ويژه ايست از اين رو از اخاذى در مطبوعات پرهيز مى‏كند.

    زين‏العابدين رهنما در سال 1374 و در صد سالگى درگذشت.



    آثار این نویسنده در ناکجا


    نظرات شما

    برای ارسال نظر ثبت نام کنید یا اگر عضو هستید وارد شوید :
    - ورود
    - عضویت

    نظر شما بعد از تایید مدیریت وبسایت منتشر خواهد شد.
    با تشکر