از آغاز پیداییِ پولِ کالایی تا پایان دورة نظام پولیِ یک فلزی، پول کالاییِ تمام عیار رایج بود. پول تمام عیار، پولی است که ارزش آن به عنوان یک کالا در اهداف غیرپولی، معادل ارزش آن در اهداف پولی (به عنوان واسطة مبادله) باشد؛ چنانکه پولهای کالایی فلزی و غیرفلزی، ارزش پولی و غیرپولیِ معادل داشته‌اند. در زمان حاکمیت استاندارد طلا، سکه‌های طلا پول تمام عیار بودند. سکه‌های پولی تمام عیار را معمولاً دولت‌ها ضرب و منتشر می‌کردند و ذوب کردن آن‌ها برای استفادة غیرپولی، قانونی بود. کشورهایی که از سکه‌های طلا استفاده می‌کردند، با کشف معادن جدید طلا یا کاهش هزینه‌های معدن کاوی طلا، دچار تورم اقتصادی می‌شدند در جوامع ابتدایی به جای استفاده از پول در معاملات، دادوستد به صورت پایاپای -تهاتُری، یعنی تبادل کالا یا خدمت با کالا یا خدمت دیگر، انجام می‌گرفت.

اما این نوع معامله معایبی داشت که از مهم‌ترین آنهاست:

۱) عدم امکان ذخیرة قدرت خرید به دلیل پایین آمدن کیفیت کالا یا تغییرِ سلیقه‌ها که موجب کاهش ارزش مبادله‌ای کالا می‌شده است

۲) فقدان معیار همگانی برای سنجش ارزش کالا‌ها

۳) عدم امکان انعقاد قراردادهای مشروط به پرداخت در آینده پولِ کالایی. برای غلبه بر مشکلات اقتصاد تهاتری، در هر یک از جوامع، کالایی به عنوان پول انتخاب شد که به آن پولِ کالایی گفته می‌شود. نوع پول کالایی به تناسب شرایط جغرافیایی و اقتصادیِ جوامع متفاوت بود: در آبادیهای کنار دریا‌ها، صدف؛ در مناطق سردسیر، پوست حیوانات؛ و در جامعه‌های کشاورزی و دامداری، چارپایان اهلی بویژه گاو پول فلزی (یا پول کالاییِ فلزی). پول فلزی، بویژه از طلا و نقره، در تکاملِ پول کالایی پدید آمد و رایج شد. این فلزات به این دلایل به عنوان پول انتخاب شدند: دوام، یک شکل بودن، سهولت در استاندارد شدن، و آسانیِ تشخیص و حمل و ذخیره سازی و تقسیم پذیری آن‌ها. پولِ کالاییِ فلزی از سدة هشتم پیش از میلاد تا سدة چهاردهم / بیستم رایج بوده است. سابقة رواج سکة فلزی به قرن هشتم یا نهم پیش از میلاد در لیدیا، واقع در آسیای صغیر، می‌رسد. در قرن چهارم پیش از میلاد، ایران نخستین کشوری بود که نسبت برابری سکه‌های نقره و طلا را برمبنای۱۳۱۲ و یک قرار داد...