نویسنده در آغاز به سیر تاریخی فارسی از دوره‌ی صفویان تا دوره‌ی قاجاریه می‌پردازد، یعنی ابتدا خطوط اصلی شکل‌گیری تاریخی نثر فارسی را به گونه‌ی فشرده بازگو می‌کند. وی شکل‌گیری نثر دوران جدید را با بررسی سال‌های اولیه‌ی قاجار و دوره‌ی پیش از مشروطه آغاز کرده به مساله‌ی تجدید حیات نثر نویسی می‌پردازد. و خاطرنشان می‌کند: "در زمینه‌ی ادبیات منشور اصلاحات نخستین در نامه‌نگاری دولتی صورت گرفت و مبتکر آن نهضت دو تن از بزرگ‌ترین نخست وزیران ایران بودند: قائم مقام فراهانی و میرزا تقی خان امیرکبیر. نوآوری‌های بعدی به همت دو چهره‌ی سیاسی و ادبی دیگر، میرزا ملکم خان و عبدالرحیم طالبوف، انجام پذیرفت". پس از آن، نثر مربوط به آستانه‌ی انقلاب مشروطه، با معرفی سیاحت نامه‌ی ابراهیم بیک و بررسی نخستین ترجمه‌ها و نخستین روزنامه‌ها، مطرح می‌گردد و در پی آن چند و چون انقلاب مشروطیت، و نثر علی‌اکبر دهخدا بررسی می‌شود. مبحث بعدی کتاب معرفی نویسندگان رمان تاریخی و آثار آنان است، سپس به پادشاهی رضاشاه و نویسندگان دوران رضاشاه اشاراتی می‌شود و پس از آن، بحث اصلی کتاب به بررسی دوران پس از رضاشاه و نویسندگان مشخص این عهد اختصاص می‌یابد که از آن جمله‌اند: محمدعلی جمال‌زاده، بزرگ علوی، جلال آل‌احمد، صادق چوبک، به آذین، تقی مدرسی و علی‌محمد افغانی. نگارنده در بخش دوم کتاب به بحثی نسبتا مشروح درباره‌ی "صادق چوبک" پرداخته که به تصریح وی سرآمد نویسندگان جدید ادبیات فارسی است. 

صادق هدایت بغرنج‌تر از آن است که با دیگر چهره‌های ادبی ایران ـ که بر بسیاری از آنان تاثیری ژرف نهاد ـ در یک گلیم بگنجد. تراژدی جامعه‌ی امروزی ما و بار مسئولیت تاریخ دیرپای ایران به طرز فراموش نشدنی در کارهای او بازتاب یافته است.