نویسنده در این اثر، خونریزی و جنگ را نکوهش می‌کند و داستان زندگی مردی را روایت می‌کند که افکار تولستوی را تحت تاثیر قرار داد. رمان حاجی‌مراد در بین‌ سال‌های 1896 تا 1904 نوشته شد و بعد از مرگ نویسنده، یعنی سال 1912 به چاپ رسید. این رمان آخرین اثر تولستوی است و قهرمان داستانش حاجی مراد نام دارد. شخصیتی حقیقی که تولستوی با او در ارتش تزار آشنا می‌شود و زندگی او را با تکیه بر تفاوت میان شرق و غرب ثبت می‌کند. حاجی مراد شخصیت سیاسی و اجتماعی مطرحی در زمانه خویش بود و به نظر می‌رسد تولستوی نخستین بار با داستان زندگی او در هنگام خدمت در ارتش آشنا شده باشد.