رومن گاری، نویسنده، فیلمنامه‌نویس، کارگردان و دیپلمات فرانسوی، با نام اصلی رومن کاتسِف در سال ۱۹۱۴ در شهر ویلنا واقع در لیتوانی و در خانواده‌ای یهودی به دنیا می‌آید. پدرش کمی بعد در سال ۱۹۲۵ خانواده را رها می‌کند. از این هنگام او با مادرش زندگی می‌کند، ابتدا در ویلنا و سپس در ورشوی لهستان. در سال ۱۹۲۸، رومن چهارده ساله به همراه مادرش به شهر نیس در کشور فرانسه می‌رود.

رومن خاطرات نخستین سال‌های زندگی در فرانسه را در کتاب «وعده‌ی سپیده‌دم» نوشته است. او در فرانسه به تحصیل در رشته‌ی حقوق می‌پردازد، ابتدا در اِکس-آن-پرووانس و سپس در پاریس. در ضمن او در سالون-دو-پرووانس و در پایگاه هوایی آوورد در نزدیکی بورگس، خلبانی در نیروی هوایی فرانسه را نیز می‌آموزد. پس از اشغال فرانسه توسط نازی‌ها در جنگ جهانی دوم، او به انگلستان می‌گریزد و تحت رهبری شارل دوگل به نیروهای آزاد فرانسه می‌پیوندد و در اروپا و آفریقای شمالی می‌جنگد و نگارش نخستین رمانش، «تحصیلات اروپایی» را در همان زمان آغاز می‌کند. در سال ۱۹۴۵، در فرانسه جایزه‌ی منتقدین را دریافت می‌کند. همچنین به دلیل خدماتش در ارتش موفق به اخذ جوایز متعددی از ارتش می‌شود. پس از جنگ، رومن با مدرک حقوق که از دانشگاه پاریس گرفته بود، و نیز با دیپلم زبان‌های اسلاو که از دانشگاه ورسای دریافت کرده بود، به عنوان دیپلمات در شهرهای مختلف کار می‌کند.

همچنین به عنوان سخنگوی هئیت نمایندگان فرانسوی سازمان ملل ابتدا در نیویورک و سپس در لندن به فعالیت می‌پردازد. پس از اقامت در نیویورک به دلیل خستگی به مدت سه ماه کار را رها می‌کند و در سال ۱۹۵۶ به نوشتن رمان «ریشه‌های بهشتی» می‌پردازد. این داستان نخستین رمان وی است که برنده‌ی جایزه‌ی گُنکور  می‌شود. وی دومین جایزه‌ی گنکور را به دلیل نوشتن رمان «زندگی در پیش رو» به دست می‌آورد. وی تنها نویسنده‌ای است که دو بار موفق به اخذ این جایزه شده است. این جایزه تنها یک بار به هر نویسنده تعلق می‌گیرد. به دلیل اینکه وی این رمان را با نام مستعار امیلی آژار نوشته بود برای دومین بار می‌تواند این جایزه را دریافت کند و پسرعمویش پائول پالویچ، به جای وی این جایزه را دریافت می‌کند. رومن بعدها در کتابی به نام «زندگی و مرگ امیلی آژار» حقیقت را فاش می‌کند.

وی همچنین فیلمنامه‌ی «طولانی‌ترین روز» و نیز فیلمنامه‌ی «قتل» را می‌نویسد و این فیلم را با بازی همسر دوم خود کارگردانی می‌کند. رومن گاری در ۲ دسامبر ۱۹۸۰ بعد از مرگ همسرش در سال ۱۹۷۹ با شلیک گلوله‌ای به زندگی خود خاتمه می‌دهد.